robuustheid
Helofytenfilters zijn betrekkelijk groot qua volume vergeleken bij de hoeveelheid afvalwater die ze per tijdseenheid behandelen. Dit maakt ze robuust want de verblijftijd van het afvalwater in dit type waterzuivering is relatief lang al is alleen de bovenste laag van het helofytenfilter echt heel actief. Verder naar beneden is het aantal micro organismen een stuk kleiner en komen voornamelijk andere soorten voor dan bovenin.
Als er gedurende een bepaalde tijd te veel verdund afvalwater op een helofytenfilter geloosd wordt (dit noemt men hydraulische overbelasting) dan heeft dit nauwelijks effect op de werking van het filter. Iedere keer als het hard regent doet deze situatie zich immer ook voor en dus is het filter hier tegen bestand. Beter: het ecosysteem in het filter is flexibel genoeg om hier tegen te kunnen. Toch is het uiterst onwenselijk om hemelwater te lozen op helofytenfilters want hoe minder schokken in de aanvoer, des te beter de zuivering.
Als het afvalwater qua samenstelling verandert en niet de verdunning maar de vuilvracht neemt toe is er kans op organische overbelasting. Hier kan een helofytenfilter goed tegen mits de overbelasting niet langer duurt dan een paar dagen. Met huishoudelijk afvalwater is de kans op organische overbelasting afwezig, het water is voldoende verdund.
Indien we een helofytenfilter ontwerpen waarvan de verwachting is dat de aanvoer qua debiet of qua vuilvracht wisselend zal zijn houden we daar rekening mee. Vaak zijn er dan meer aanpassingen aan de voorzuivering dan aan het helofytenfilter zelf noodzakelijk.
Als een helofytenfilter structureel overbelast is gaat dat natuurlijk ten koste van de kwaliteit van het effluent (behandelde afvalwater). Men heeft dan het filter natuurlijk eigenlijk verkeerd ontworpen.